Astronomie en Fotografie -- Edwin Mathlener

Eclips 29 maart 2006, Saloum, Egypte

Om de totale zonsverduistering te zien, ben ik dit jaar met Djoser naar Egypte gereisd. De dag voor de eclips kwam mijn groep, bestaande uit 20 reizigers en een reisleider aan bij ons hotel in Marsa Matruh, maar niet voor lang. Om 2 uur 's nachts moesten we ons bed al weer uit en een half uur later vertrok de bus naar Saloum waar de eclips goed zichtbaar moest zijn. Saloum is ongeveer twee uur rijden, maar vanwege de verwachte drukte vertrokken alle eclipsgroepen extra vroeg. Er was echter nauwelijks vertraging onderweg, dus reeds om 5 uur arriveerden we bij Saloum. Waarneemveld in Saloum

Op het waarneemterrein was het een lekkere chaos. Voor alle groepen waren er grote tenten met tafels, stoelen, wc's en waarneemvelden gereserveerd, en naar gelang hoeveel je groep betaald had, had je een betere plaats. Uiteindelijk vond onze chauffeur rond 7 uur onze tent 'T', die gelukkig toegang gaf tot een groot waarneemveld met prima zicht op de horizon. Helaas was het erg mistig, maar daarboven zagen we weinig wolken, dus we bleven vol goede hoop.

Waarneemplek van mijn reisgezelschap >  

Na een goed ontbijt was aan mij de eer om mijn reisgenoten wat extra informatie te geven over het waarnemen van de eclips en om vragen te beantwoorden. Daarna was de mist gelukkig wat opgetrokken en gingen we het veld maar eens inspecteren, om vervolgens een plekje claimen met stoelen en kleden uit de tent. Op het veld waren veel nationaliteiten aanwezig, met allerlei apparatuur. De meesten hielden het bij foto- en videocamera's, maar sommigen hadden indrukwekkende telescoopopstellingen bij zich. De verkopers van eclips-T-shirts deden hier goede zaken.

Tijdens het lange wachten tot het begin van de eclips vertrokken ook de laatste wolken en kregen we een strak blauwe hemel. Uiteindelijk was er om 11.20 uur het eerste contact en verscheen er een klein deukje aan de rechter kant van de zon. Dit was voor iedereen het sein om te starten met zijn/haar foto- en videoprogramma. Het eerste deel van de intrede gaat altijd snel, maar daarna lijkt de verduistering te vertragen: het duurt een eeuwigheid tot de totaliteit. Maar in het laatste kwartier voor de totaliteit neemt de opwinding toe. Eclipsschemering Mensen worden onrustig en maken grapjes. Het licht wordt vreemd en schaduwen worden heel scherp. Kort voor totaliteit wordt Venus al zichtbaar aan de hemel. We kijken of we de maanschaduw aan kunnen zien komen. Weliswaar wordt de lucht donker, maar een duidelijke schaduw tekent zich niet af, daarvoor is de lucht te zuiver.

  < Schemering tijdens de totaliteit

En dan is om 12.38 de verduistering totaal. Gejuich gaat op. Mensen applaudiseren. Op de achtergrond klinkt het Allah Akbar-gebed van een Islamitische voorganger. Ondertussen klikken de camera's en probeert iedereen van het beeld te genieten. Rechts van de zon zien we drie duidelijke streamers in de corona. Links zien we een meer grillig patroon met drie of vier streamers. Voor zo ver mogelijk proberen we ook de omgeving in ons op te nemen, met een merkwaardig schemeringslicht langs de horizon. Veel te snel verschijnt rechtsonder aan de zonsrand een mooie rode protuberans, die uitbreidt tot een rode boogvorm, waarschijnlijk de chromosfeer. Even later verschijnt het eerste felle echte zonlicht en is de corona in een keer weg. Het duurt nog tot 14 uur totdat de gedeeltelijke fase over is, maar we zitten het toch uit, om de fotoseries compleet te maken, maar eigenlijk hebben we het wel gezien.

Alle eclipsfoto's op deze site zijn gemaakt met een Canon Eos 350D digitale spiegelreflexcamera met zoomlens ingesteld op 300 mm. De foto's zijn vervolgens twee maal kleiner uitgesneden waardoor de zon op de foto's groter oogt. De tijdstippen bij de foto's zijn niet exact -- de klok van de camera was niet precies geijkt -- maar geven een goede indruk van het tijdverloop tussen de foto's. Er zijn geen bewerkingen toegepast op de foto's, m.u.v. de laatste drie foto's (zie ook foto hieronder), die zijn opgebouwd uit meerdere afzonderlijke foto's, waardoor een groter helderheidsverloop in de corona kan worden weergegeven, zonder overbelichting van de binnenste delen. In eerste instantie probeerde ik 2 of 3 foto's te combineren door in Photoshop gebruik te maken van halfdoorzichtige lagen. Later werd ik door een collega-amateur geattendeerd op een methode die gebruik maakt van maskers om in iedere foto de overbelichte delen af te dekken alvorens ze op te tellen.

Eclipsfoto's:  Pagina 1  |  Pagina 2

Totale zonsverduistering

Deze foto werd samengesteld uit 9 foto's met belichtingstijden van 1/1000 tot 1/4 seconde, steeds met 1 stop verschil. Op deze wijze werden zowel heldere protuberansen als de verre uiteinden van de corona vastgelegd. Het optellen is gedaan met Photoshop, waarbij m.b.v. maskers steeds de delen met de juiste belichting op elkaar zijn aangesloten. Vervolgens is de gehele foto verscherpt met een onscherp masker. De bedoeling van een bewerking als deze is om een beeld te creëren dat zo goed mogelijk overeenkomt met onze visuele impressie. Ons eigen oog heeft namelijk een fenomenaal dynamisch bereik en kan tegelijk veel beter heldere en zwakke details registreren dan mogelijk is met fotografische film of elektronische detectors.

Deze animatie van de diamantring werd samengesteld uit 11 foto's van het einde van de totaliteit. In werkelijkheid duurde de getoonde scene ongeveer 40 seconden.

© 2006 Edwin Mathlener